Integracja sensoryczna
We wczesnym etapach naszego życia mogą pojawić się deficyty czy nieprawidłowości w układzie nerwowym związane z procesem organizacji wrażeń zmysłowych, takich jak wzrok, słuch, węch, smak, dotyk.
Dzięki specjalnej terapii sensorycznej, która polega na odbieraniu bodźców zmysłowych, można ćwiczyć i wspomagać prawidłowy rozwój.
Ścieżka sensoryczna to określenie na pomysłowy i zróżnicowany tor przeszkód, który ma na celu dostarczyć dziecku określonych wrażeń oraz bodźców. Cała zabawa wspiera rozwój dziecka na bardzo istotnych polach, np.:
- rozwój mowy,
- umiejętności motoryczne i sprawność fizyczną,
- reakcje równoważne,
- rozwój świadomości przestrzennej,
- koordynacja ruchowa: oko-ręka-noga,
- integracja SI.
Zachowania, które powinny wzbudzić niepokój rodziców i skłonić ich do rozważenia, czy dziecku są potrzebne zajęcia terapii sensorycznej, to m.in.:
- Niepokój, płaczliwość, problemy z zasypianiem, częste pobudki w nocy.
- Trudności z jedzeniem.
- Ogólna niezgrabność, niezdarność, brak umiejętności samodzielnego ubierania się.
- Brak samodzielności.
- Problemy z utrzymaniem równowagi.
- Wpadanie na stojące przedmioty.
- Trudności z koncentracją uwagi, rozpraszanie się.
- Nieprawidłowa postawa ciała przy stoliku (podpieranie głowy, zjeżdżanie z krzesła).
- Nadruchliwość, częsta zmiana pozycji ciała i aktywności.
- Uwielbianie karuzeli i huśtawki lub ich unikanie.
- Za wolne lub zbyt szybkie poruszanie się.
- Impulsywność.
- Nadwrażliwość emocjonalna.
- Upór i częste obrażanie się.
- Niezadowolenie bez przyczyny.
- Trudności z nauką jazdy na hulajnodze czy rowerze.
- Poczucie niepewności na niestabilnym podłożu.
- Duży lęk przed upadkiem, wysokością, niepokój w momencie wchodzenia po schodach (strach przed oderwaniem nóg od podłogi).
- Nietolerancja na kąpiel, mycie głowy, obcinanie włosów i paznokci.
- Niechęć do przytulania i kontaktu fizycznego.
- Awersja do niespodziewanego dotyku lub nadmiernego ściskania, dążenia do mocnego kontaktu fizycznego.
- Problem z metkami przy ubraniach.
- Przesadna reakcja na brudne dłonie, unikanie brudzących aktywności.
- Mylenie kierunków świata, zagubienie na boisku, unikanie zabaw zespołowych.
- Nadmierna męczliwość lub jej brak.
- Problemy z zaplanowaniem ruchu.
- Poczucie zagubienia w nowym miejscu, długa adaptacja.
- Pociąg do ekstremalnych przeżyć bez obaw o swoje bezpieczeństwo.
- Trudności z czytaniem, pisaniem, posługiwaniem się nożyczkami.
- Odwracanie liter i cyfr.
- Kłopoty z przepisywaniem z tablicy.
- Brak dominacji jednej ręki.
Natomiast w przypadku małych dzieci konsultacji ze specjalistą wymagają:
- Nadmierna płaczliwość.
- Problemy ze snem, częste pobudki nocne.
- Niechęć do kontaktu fizycznego, przytulania.
- Awersja do spacerów.
- Nietolerowanie ostrego światła.
- Nadwrażliwość słuchowa.
- Płacz podczas kąpieli.
- Niechęć do jazdy samochodem.
- Trudności z jedzeniem.
- Unikanie kontaktu wzrokowego.
- Bycie w ciągłym ruchu lub nadmierny spokój.
- Kłopoty z koncentracją uwagi.
- Brak umiejętności organizowania sobie prostej zabawy.
Dzieci korzystające ze ścieżki sensorycznej (zbudowanej z paneli dotykowych) odkrywają potencjał zmysłów, pobudzają w ten sposób tzw. czucie głębokie i w efekcie łatwiej się wyciszają i koncentrują. Efekt docelowy ćwiczeń z panelami sensorycznymi to osiąganie lepszych wyników w nauce oraz umiejętność lepszej koncentracji na zadaniach. Osiągnięcie takich rezultatów jest możliwe dzięki budowaniu połączeń w mózgu odpowiedzialnych za interpretację bodźców dotykowych i wzrokowych, co ma miejsce podczas stymulacji zmysłów dostarczanej przez panele sensoryczne.